پنجم دي مطابق با روز شنبه برابر با درگذشت اشوزرتشت اسپنتمان ، پيامبري پاك از جمله پيامبران خدا ، و بزرگ مردي كه كلامش همه بر نيك انديشي و خردورزي بود ، مي‌باشد . در زير نوشتاري كوتاه را درباره زرتشت و زمان شهادت او مي‌آورم .

اشوزرتشت به هنگام زاده شدن لبخند زد و اين نشانه آنست كه مردم بايد شادمان و به بخشايش اهورامزدا سپاسدار باشند و آنرا از گزند و آسيب اهريمن خويان بركنار نگاهدارند و نگذارند كه بدي بر نيكي چيره گردد و زندگي خرم ، تيره شود . بنا به سنت ، اشوزرتشت در خرداد روز از ماه فروردين پاي به جهان گشود ، زرتشت در دوران اوليه كودكي تا بيست سالگي با سختي و دشواري‌هاي زياد ، دست به گريبان بود و پس از بيست سالگي گوشه‌گيري نموده و به انديشه و نيايش پرداخت ، چنانكه آمده مدت ده سال از مردم دور شده و به دامان طبيعت پناه برد و گوشه تنهايي شيوه ساخت تا رازهاي هستي را دريابد و آنچه را كه مي‌بايست با انديشه و بياري امشاسپند و وهومن "نيك انديشي "دريافت كه بازتاب آن را در گاتها مي‌بينيم . اشوزرتشت در دهسال گوشه‌نشيني چند نوبت ( سه نوبت ) براهنمايي وهومن به همپرسگي اهورامزدا رسيد و انچه را كه بايسته بود به او آشكار شد ..اشوزرتشت در سي‌سالگي به پيامبري و راهنمايي مينوي مردم برانگيخته شد . اين جاي همپرسگي را در بالاي كوه سبلان گفته‌اند . بنا به نوشته‌هاي پهلوي در روز خرداد ! و ماه فروردين بود كه اشوزرتشت به بينش و همپرسگي اهورامزدا رسيد و دين مزديسنا را از دادار پذيرفت . از اين پس پيوسته رازهاي نهفته و ناپيدا بر او آشكار مي‌شد ( الهام - وحي ) اين رازها كه به او دست مي‌داد همراه با دلدادگي و شيفتگي بود كه بمردم مي‌آموخت و ياد مي‌داد . آنچه كه به او آشكار مي‌شد نمودار يك فروغ خدايي بود كه در نزد انسان به يك پرتو مينوي برخورد مي‌كند . از همين هنگام به راهنمايي مردم پرداخته و به ايين كهن كه از زمان‌هاي پيش ميان آريائيان روا بود خرده گرفت و راه روشني نو و خرد پذير در پرستش خداوندگار يگانه بنياد گذارد . پيشنهادات اشوزرتشت بر بزرگان و پيشوايان گذشته و دروغ پرستان خوش نيامده ، با او به ستيزه پرداختند ( كوي‌ها - كرپن‌ها و ... ) زرتشت ناچار رهسپار خاور ايران شده و كوچيد و دين به گشتاسب كياني در بلخ آشكار ساخت . گرچه در آنجا هم با دشمني و كارشكني روبرو گشت . در 77 سالگي در يكي از آتشكده‌هاي بلخ به دست « تور براتور » سردار ارجاسب توراني رهسپار مينو شد و روانش به بارگاه مزدا ، جايگاه سرودها ، در فروغ سرشار و بيكران پرواز كرد . درود بر فروهر تا! بناك يك چنين بزرگ انديشي كه پس از هزاران سال هنوز آموزه‌هايش تازگي دارد .

برگرفته از سخنان روانشاد موبد دكتر جهانگير اشيدري